Verlengstuk of eigen domein

Het is goed dat de kerk een moreel voorbeeld laten zien in de bestrijding van het coronavirus. Een tweede mijl meegaan is goed als tegenwicht tegen een religieus egoïsme dat zich niet tijdelijk iets kan ontzeggen. De kerken zijn echter geen verlengstuk van de overheid, maar staan voor een heel eigen opdracht: het Evangelie van Jezus Christus verkondigen, en een gemeenschap vormen die leeft van Zijn verzoening.

De coronacrisis legt veel zaken bloot die anders verborgen bleven of waar we in de snelheid van het leven aan voorbij konden gaan. Ik denk aan de sterk uiteenlopende reacties die mensen laten zien: ontkenning, angst, woede, berusting. Onder de rationele argumenten die gebruikt worden voor of tegen een strenge lockdown, voor of tegen het dragen van gezichtsmaskers, voor of tegen vaccinatie blijken primaire emoties te liggen die per persoon verschillen. Dat maakt het ook zo lastig om elkaar te begrijpen en te bereiken.

De spanningen die dit oproept bijvoorbeeld binnen een schoolteam, een voetbalclub en ook een gezin vormen wat mij betreft een van de naarste bijwerkingen van de crisis. Ongewild treedt er verzuring en verwijdering op in de onderlinge verhoudingen, terwijl we elkaar juist nu zo nodig hebben.

Ook op het terrein van de theologie roept de coronacrisis thema’s naar boven die lange tijd niet zo sterk in de aandacht stonden.

Lees verder

Ambt M/V: een aantal bezwaren

De afgelopen kleine twee jaar mocht ik in verschillende gemeentes een lezing houden op een avond over ‘M/V en ambt’. Nu die reeks wat lijkt op te drogen, plaats ik het verhaal (korte versie) hier op mijn blog.

Het thema ‘Man/vrouw en ambt’ is breed en complex. Je kunt er veel verschillende verhalen bij houden en van allerlei kanten vragen stellen. De concrete aanleiding zijn nu de besluiten die de synode van de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) in 2017 nam. Ik begin even met een stapje terug. Hoe kunnen we deze besluiten interpreteren? Ik stel die vraag eerst wat globaal, van een afstandje. Je kunt op minstens drie manieren naar het geheel kijken:

  • De synode zegt: het is bijbels verantwoord om ook de vrouwen in de ambten te laten dienen. Als je dat letterlijk neemt, zul je dus naar de aangevoerde bijbelse gronden kijken: zijn die overtuigend en afdoende om deze conclusie te trekken?
  • Je zou de besluiten ook kunnen opvatten in de zin van “We komen er niet eenduidig uit, maar we willen nu toch een beslissing nemen, en dus doen we maar dit.” Een verlegenheidsoplossing dus, om in een langlopende discussie toch de knoop door te hakken. Tot op zekere hoogte zou ik dat kunnen volgen, ook al ben ik van de gemaakte keuze niet overtuigd. Maar als je let op de toon van de synodebesluiten en de communicatie er omheen, dan lijkt dat niet op een verlegenheidsoplossing.
  • Niet in de officiële teksten, maar wel in de gesprekken er omheen, kom je soms nog een andere benadering tegen. Dan zeggen mensen: moet je dat eigenlijk wel willen, om op grond van de Bijbel dit vraagstuk op te lossen? Wij leven nu eenmaal in een andere cultuur, en in die cultuur kun je ’t als kerk niet maken om vrouwen dit recht te onthouden. Laat de Bijbel er alsjeblieft buiten! Soms proef je een onderlaag die te maken heeft met emancipatie, met de rechten van vrouwen die eeuwenlang met voeten getreden zijn, zoals sommigen zeggen. Dan wordt de vraag naar ‘de vrouw in het ambt’ een strijd tussen de seksen. Als het M/V-besluit deze strekking zou hebben, dan moeten we een heel ander gesprek voeren …

Voor de rest van mijn verhaal ga ik uit van de eerste benadering, en dan wil ik graag drie punten naar voren brengen. Lees verder

De Bijbel in het midden

Dit najaar werd aan de synode van de Protestantse Kerk Nederland een document aangeboden onder de titel ”De Bijbel in het midden”. Prof. Maarten Wisse geeft in dit stuk een handreiking voor het ”geloofsgesprek te midden van verschillen”. Een spannende combinatie: verschillen in de beleving en inhoud van het geloof kunnen het onderlinge gesprek bemoeilijken. Met de Bijbel in het midden is er echter altijd nieuwe inspiratie en voeding. De verschillen in de kerk weerspiegelen volgens Wisse de verschillen en de ontwikkelingen die in de Bijbel zelf zijn waar te nemen. Daarom helpt de Bijbel om bij alle verschil het gesprek aan te gaan. Lees verder

GTU – wat nu?

De klap kwam hard aan. Op 10 oktober wees de synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken met duidelijke meerderheid het voorstel af om te komen tot een gezamenlijke Gereformeerde Theologische Universiteit. Persoonlijk zag ik dit al wel een tijdje aankomen, de signalen rond de TU Apeldoorn waren weinig hoopgevend. En toch, als het dan zover komt

Over de oorzaken van het mislukken van de GTU is genoeg te zeggen. In grote lijnen is het verhaal wel duidelijk: de Christelijke Gereformeerde Kerken wilden geen afstand doen van de directe kerkelijke zeggenschap over hun predikantsopleiding, en er bestaat een zeker wantrouwen richting de kerkelijke partners GKv en NGK dat door de recente besluiten over ‘de vrouw in het ambt’ en de nagestreefde hereniging van beide kerken wordt versterkt. Door alles heen speelt de moeite die men binnen de CGK heeft om de onderlinge eenheid te bewaren (zie de diagnose die Stefan Paas stelt in het RD).

Mij houdt sinds het afwijzende besluit van de CGK-synode vooral deze vraag bezig: hoe nu verder? Lees verder